Ana içeriğe atla

Başka Bir Hayvancılık Mümkün / editörler Tayfun Özkaya, Fatih Özden


Üyesi olduğum ve aidat ödemek dışında hiç bir katkımın olmadığı Buğday Derneği, Küçükkuyu'da Adatepe Zeytinyağı müzesinin içerisinde bir kafe işletmeye başlamış. Kafede birkaç kitap da satılıyor. Başka Bir Hayvancılık Mümkün adlı çalışmayı orada görüp almıştım geçtiğimiz yaz. 

Prof. Dr. Kenan Demirkol, Prof. Dr. Meltem Serdaroğlu, Prof. Dr. Tayfun Özkaya, Arş. Gör. Fatih Özden, Prof. Dr. Mustafa Kaymakçı, Prof. Dr. Yılmaz Şayan, Prof. Dr. Harun Raşit Uysal ve İbrahim Sarıoğlu'nun yazıları yer alıyor çalışmada. Aslında sunumları desek daha doğru olur belki de. Çünkü kitap, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü ile Tarım Ekonomisi Derneği'nin 6 Ocak 2012 tarihinde İzmir'de Ziraat Fakültesinde Başka Bir Hayvancılık Sistemi Mümkün mü? başlıklı çalıştayın notlarını bir araya getirmiş. Yeni İnsan Yayınevi tarafından Nisan 2014'te basılmış. 

Klasik iktisadın en ucuza üretip en pahalıya satmak üzerine kurulu modeli, hayvansal ürünlerin üretimi alanında da uygulanıyor. Özellikle "ölçek ekonomisi" ve "verimlilik" söz konusu edilerek tarımda makineleşme, hayvancılıkta ari ırk ve meralar yerine "fabrikalarda" üretim uygulanıyor. Uzun dönemde neler olacağını pek düşünmeyenler dışsal zararlar konusunda da sağır. Günümüzde köylerde yaşayan 3 milyar insanın da köylerde işsiz bırakılması sonrası neler yaşanabileceği, mesela tarımsal üretimde makineleşmenin sorun ettiği bir konu değil. 

Kitap, et ve süt üretimine odaklanmış. Et üretimi için hayvanların meralarda serbestçe dolaşıp otlaması yerine kesif yemle beslenerek, kapalı mekanlarda tutulması arasında ciddi farklılar olduğu ileri sürülüyor. Damar sisteminde sorun oluşturan kolestrolün oksitlenmesine yol açan 3 tip doymuş yağ asidi varmış mesela, bu farklı karbon sayılarına sahip 3 tip yağ asidi, meralarda otlayarak yetişen hayvanların etlerinde (yağlarında aslında) görülmezken "fabrika"larda üretilen hayvanların etlerinde ise bolca bulunuyormuş. Aslında mera hayvanının yağı damar sertliğine yol açmazken, fabrika hayvanının yağından kaçınmak şartmış. Bu anlamda, umarım söyledikleri gibi meralarda özgürce dolaşıyordur TazeDirekt.com'un besileri...

Tayfun ve Fatih hocaların ortaklaşa yayınladıkları yazıda aslında döngünün nasıl bozulduğu çarpıcı bir şekilde anlatılmış. Kitaba ulaşamayacakları düşünerek kısa bir alıntı yapayım yazıdan:
(18. yüzyıl ve 19. yüzyıl ortalarına kadar) Çiftçiler hem bitkisel hem hayvansal üretimi birlikte yapmaktadırlar. Bitki artıkları, otlar hayvanlar tarafından besin olarak kullanılmaktadır. Hiçbir bitki artığı ziyan olmamaktadır. Hayvanların gübreleri de kolayca bitkilere verilebilmektedir. Hatta bu yüzyıllarda kentlerdeki lağımlar bile bitkisel üretimde organik gübre olarak kullanılmakta idi. Ortak kullanıma açık meralar ve yaylacılık hayvan beslenmesinde önemli bir yer tutuyordu. Tarımda çoklu ürün (polikültür) hakimdi ve daha henüz tohumlar üzerinde şirketlerin bir hegemonyası söz konusu değildi. Çiftçiler kendi tohumlarını kullanabilmekteydiler. Şüphesiz bu dönemi kırsal kesim açısından dünyanın birçok yerinde mutlu bir dönem olarak nitelendirmek mümkün değilse de ekolojik olarak ciddi bir sorun yoktu.  s. 35-36
Yukarıdaki alıntı aslında işin tam olarak özeti. Bugün ben neden tutup Aydın Nazilli'den Bursa'dan sipariş vermek zorunda kalayım ki? Yaşadığım Ankara'nın da birçok köyü var. Buralarda neden ilaçsız tarım yapılmaz? Eski dededen kalma tohumlar kullanılmaz. Soruların yanıtları net ve tek: daha verimli üretim. Mesela artık kabuğu incecik pembe domates yetiştirilmiyor, çünkü nakliyeye uygun değil. Gene pembe renkli ama kaya gibi sert domatesler var onun yerine. Yamru yumru görünümlüler mi piyasada tutuluyor. Hemen onlardan üretiliyor, ancak üretilen ürün "doğası" gereği otlara karşı yapılan ilaçlardan etkilenmiyor. Böylece daha az insanla daha "verimli" üretim yapılabiliyor. Sonuçta bunlardan tüketen ve hastalanan insanlar için otel konforunda zincir özel hastaneler ve ilaç şirketlerinin binbir emekle geliştirdiği türlü kombinasyonlar hazır bekliyor. Zaten dünyada yeterince insan var. Emeklilikten sonra uzun yaşamak pek istenilen bir şey değil. "Ekonomik ömrünü" doldurup sisteme yük haline gelmiş birisinin sistemin sağlık sektörüne bir süre katkı yaptıktan sonra, maliyeti daha da fazla artmadan sistemden çıkartılması en "ekonomik" çözüm. 

İnsan mıyız bir mal mıyız, kaynak mıyız karar vermeli. Personel dairelerinin adlarını insan kaynakları dairesine çevirirken tek değiştirilen daire başkanlıklarının adı olmadı. Anlayış toptan değiştirildi. Biz farkına varsak da varmasak da. 

Kitaptan bir kaç alıntıyla bitireyim, yazdıkça sinirleniyorum, sinirlendikçe yazıyorum :)

"ABD'de süt pazarının %87'sinde dört firma egemendir. Türkiye'de beş firma pazarın %80'nine sahip bulunmaktadır. Bu kesinlikle sürdürülemez bir yapıdır. İnsan sağlığına, doğaya, çiftçi ve tüketici çıkarlarına aykırıdır." Tayfun Özkaya - Fatih Özden 
"Endüstriyel hayvancılıkta hayvanların kesif yemlerle beslenmesi söz konusu olmakta ve bu olumsuzluk insan sağlığına başka olumsuzluklar olarak da yansımaktadır. Endüstriyel hayvancılığın gelişmesi ve büyümesi bu sorunların katlanarak artmasına yol açtı. Türkiye'de de bu gidişle varılacak nokta budur. Esir hayvanlar insanlara besin olmaktan çok zehir olmuştur." Başka Bir Hayvancılık Mümkün s.42
"Doğa ve insan dostu tarım anlayışını öne çıkartmak gerekiyor.
Yerel üret, yerel tüket anlayışı, kooperatifçilik ve toplum destekli tarım modelleri desteklenmeli. Metabolik kırılma ile başlayan endüstriyel tarım sistemiyle zirvesine ulaşan üreticinin ürettiğine, tüketicinin tükettiğine, üreticinin ve tüketicinin birbirlerine karşı yabancılaşmasının önüne ancak bu şekilde geçmek mümkündür." s.49
 
Meraklısına not: Yazıdaki fotograf, 2013 yılında Aydın Nazilli'de çekildi. Pınar Kaftancıoğlu'nun çiftliğinde. Kaftancıoğlu, başka bir tarım mümkün sözünün yaşayan kanıtıdır. Onca siyasi parti var 1 Kasım'da seçime girecek. Bir tanesi de Kaftancıoğlu'nu arayıp, nasıl başardın, Anadolu'nun kalkınması için model olarak senin yöntemi uygulasak dememiştir eminim. Gerçek Merkez Türkiye projesi böyle olur. Anadolu'nun bağrında bir Hong Kong yaratmayı proje diye koymazlar önümüze. Yazık, bize değil de çocuklarımıza...

Yorumlar

Son haftanın en çok okunan 10 yazısı

IPTV World Forum Ardından, Teknik Değerlendirme - 1

Yazının başlığını Teknik Değerlendirme - 1 dedim. Bunun bir dizi yazının ilki olduğunu düşünerek öyle yazdım. Pek uzun yazmayacağı, dizi yapmayı düşündüğüm için. Öncelikle Türk Telekom ve TTNet üzerine görüşlerimi yazayım. Etkinliğin ana destekçilerindendi her iki şirket. Türk Telekom'un üst şirket olarak görürsek, ki öyle aslında, Argela, TTNet ile birlikte sergi alanında büyük yer almışlardı. Argela, yazılım geliştirme alanında çalışıyor. TTNet, malum internet servis sağlayıcısı. Türk Telekom'un etkinlikte açıkladığı stratejisine göre IPTV , internet ve Voice over IP (IP üzerinden ses:VOIP) hizmetini TTNet üzerinden sunacak. İnternet ve telefonu tek faturada birleştirmeyen Türk Telekom, üç hizmet için tek fatura dönemine geçmeyi planlıyor. IPTV'yi itici güç olarak kullanacak. 3 farklı ekrandan (telefon, televizyon ve bilgisayar) televizyon izlemenin olanaklı olacağı ileri sürülüyor. Planlaması kolay, uygulaması ise zor bir hizmet IPTV. Multicast broadband internet bağl

IPTV World Forum Eastern Europe bu yıl İstanbul'da.

Konu ile ilgililerin merakla beklediği etkinlik ilk kez ülkemizde gerçekleştirilecek. Mövenpick Hotel, İstanbul'da 12-13 Ekim (yani haftaya salı-çarşamba) günlerinde toplam 9 oturumda önemli konuşmacıların yer alacağı IPTV World Forum Eastern Europe ile ilgili ayrıntıları web sayfasında bulabilirsiniz. Etkinliğe katılım ücretli. Ücretler epey yüksek. 5 Ekim'den önce kayıt yaptırmışsanız, ki bu iletiyi yazdığım tarih düşünülünce artık çok geç :), 1499 € ödemeniz gerekiyor. Bugün kayıt yaptırırsanız ise 1799 € ödeyeceksiniz. Ancak Free Operator Pass adlı bir seçeneğiniz daha var. Free Attendance For Service Providers olarak ayrıntılandırılan bu seçeneğin tam olarak kimleri kapsadığını çözemedim. Eğer IPTV hizmet sağlayıcılar kastediliyorsa Türk Telekom, TTNet, Superonline gibi şirket çalışanları kapsanmış oluyor. İşin doğrusu kendimi de o kategoriye sokup kayıt yaptırdım :) Ancak kaydımın geçerli sayılıp sayılmadığı belli değil henüz. Neyse, fırsat bulursanız önemli bir etkinlik

IPTV World Forum İstanbul'un ardından

Bu satırları yazarken etkinliğin ikinci günkü programı devam ediyor. İki günlük, oldukça yoğun program tam zamanında başlaması, zaman çizelgesine uygun devam etmesi ile uluslararası bir organizasyon olduğunu belli etti. Katılım ücretinin yüksekliğinin getirdiği en önemli sonuç etkinlik izleyicilerinin gerçekten ilgili kişiler olmasıydı. Sadece ilk gününü takip edebildiğim etkinlikte TTNet ve AirTies CEO'ları gibi çok üst düzey konuşmacılar söz aldı. Oturumların araları, toplantı salonunun önündeki fuayede kurulan sergileri gezmek için yeterli uzunlukta tutulmuştu.  İstanbul'un en kolay ulaşılabilen otellerinden birisi olduğunu düşündüğüm Mövenpick'in seçilmiş IPTV Forum için. Levent metrosunun çıkışında yer alan otel, aynı zamanda Fatih Sultan Mehmet köprüsünün dibinde. Levent metrosundaki otobüs duraklarında Sabiha Gökçen havaalanına direkt giden İETT otobüsü kalkıyor. Zaten Atatürk havaalanına raylı sistemle, aktarmalar yaparak ulaşılabiliyor. Sabah 6 uçağı Atatürk hav

IPTV World Forum ardından, gözlemler

Etkinliğin teknik değerlendirmesini önümüzdeki haftaya bıraktım gerçi. Ancak, haftaya kadar bekleyemeyenler için kısa kısa gözlemlerimi aktarayım. Ayrıntılı değerlendirmeler gelecek merak etmeyin... Türk Telekom, yaklaşık 5 yıl önce başladığı IPTV projesinde sona gelmiş. TTNet şirketi üzerinden IPTivibu (TTNet CEO'sunun sunumunda, ki konferansın tümü simultane tercüme falan yapılmadan sadece İngilizce'ydi, bu ismin İngilizce'de that is IPTV anlamına geldiğini söyleyince fark ettim IP tivi işte bu anlamında bir kısaltma olduğunu :) adlı hizmeti sunmaya 2 hafta önce başadıklarını duyurdular. Konferansta soft launch (yumuşak duyuru ?) olarak yapılan duyuru ile hizmetin başlatıldığı söylense bile henüz web sayfasında bu konuyla ilgili bilgilere ulaşılamıyor.  IPTivibu hizmeti için en az 8 MBit/saniye hızında TTNet internet aboneliği gerekiyormuş. Şimdilik 101 kanal, ki bunların içerisinde HD olanları da olacakmış. Etkileşimli hizmetler, flick uygulaması falan da sunula

bir kez daha, nedir bu sayısal karasal televizyon?

Blog sayfamda DTT etiketiyle yayınlanmış 100'e yakın içerik bulunsa da, geçenlerde buluştuğumuz lise arkadaşlarımın sorusu üzerine, bir kez daha yazmaya karar verdim. Bilenler, okumadan geçebilir. Bilmeyenler ve sektörün uzağındaki kişiler düşünülerek hazırlanmış bir yazıdır.  Soru - yanıt şeklinde kurgulanmış yazılarımın daha çok okunduğu gözlemi üzerine, buyurun sık sorulan sorularla Sayısal Karasal Televizyon: Şimdi tam olarak neden bahsediyoruz? Çanak ile izlediğimiz televizyon mu?

Kocadağ At Çiftliği Kocadağ Köyü / Havran

Deniz, kum, güneş tatilinden sıkıldıysanız ve Edremit körfezi civarındaysanız size süper bir alternatif: At binmek. Edremit'ten Balıkesir'e giden yol üzerindeki şirin ilçe Havran'ın Kocadağ köyünde bu mekan. Henüz dört yaşında olan iki(z) kızlarımız çok keyif aldılar at binmekten. Altınızda sizden epey güçlü b ir hayvan varken dengede durmaya çalışmak, yorucu bir o kadar da keyifli bir uğraş. Eğer hayatınızda at binmeyi hiç denemediyseniz, emin olun deneyince siz de kabul edeceksiniz, çok şey kaçırmışsınız demektir.    Kocadağ At Çitfliği'nde at binmenin yanı sıra lezzetli mutfağını da deneyebilirsiniz. Mantı, haşlama içli köfte, ızgara köfte ve elbette demleme çay. Fiyatlar derseniz bu konuda ucuz / pahalı yorumu yapmak istemiyorum. Bunun yerine bir kaç seçtiğim ürünün fiyat bilgisini paylaşacağım. Ancak, öncelikle sipariş edeceğiniz yiyeceklerin hepsinin büyük bir özenle hazırlanıp, aynı özenle servis edildiğini belirteyim. Biz mantı, içli köfte, ızgara hellim ve

Sayısal radyo - Norveç FM yayınlarını sonlandıran ilk ülke olacak mı?

Blog sayfamda sayısal radyo yayınlarıyla ilgili yazdığım yazılar var. Bunlara bir yenisini eklemenin yeri geldi. Yazıya karar vermemin nedeni, Avrupa Yayın Birliği (European Broadcasting Union: EBU) teknoloji dergisi Tech-i'in Aralık 2013 sayısının başlığı "end in sight for FM?" Dergide FM yayınlarını kapatmayı planlayan Norveç'teki durumu irdeleyen bir yazı var.  Norveç, FM radyo yayınlarını 2017 yılında sonlandırmayı hedefleyen ve bunu açıklayan ilk ülke . Ülkede sayısal radyo yayınları ile FM analog radyo yayınları eş anlı olarak yapılıyor. Sayısal radyonun tanıtılması ve desteklenmesi için kamu yayıncısı NRK ile Norveç'in en büyük özel radyo yayıncısı P4 ortaklığında Digital Radio Norway (DRN) adlı bir yapı kurulmuş . Bu kamu - özel birlikteliği sayısal radyonun yaygınlaştırılması için önemli bir sinerji yaratmış. 2013 sonu itibariyle Norveç'in %90'ını kapsayan iki adet DAB+ multipleksi bulunuyor. Norveç kamu yayıncısının yükümlülüğü ise 2014 son

Yarının Türkiyesine Seyahat / Ahmet Emin Yalman

Ahmet Emin Yalman , cumhuriyetin tanıklığını yapmış gazetecilerden. İmparatorluk zamanında, 1888'de, Selanik'te doğmuş ve 1972 yılında İstanbul'da vefat etmiş. Bu uzun ömrüne iki dünya savaşı, iki askeri darbe sığmış.  Yarının Türkiyesine Seyahat, ilk basımı 1944 yılında Vatan Matbaası tarafından yapılan ve Köy Enstitüleri deneyimini anlatan bir inceleme / tanıklık kitabı. Benim okuduğum bu eserin Cem Yayınevi tarafından 1990 yılında yapılan yeni baskısı. Yayınevi bu yeni baskıda 1944 yılındaki metnin yanı sıra Köy Enstitüleri neden kuruldu başlıklı bir inceleme ve ilk metinde adı geçen enstitü öğrenci ve yöneticilerinin 1990 yılındaki durumlarını eklemiş. Bunları eklemekle eseri güncelleştirmiş bir yerde. Ancak, yeni baskıya bu eklemelerin yapıldığına dair bir önsöz konulmamış. İçindekiler dizini de kitabın sonunda. Kitap, Ahmet Emin Yalman'ın önsözü ile başlıyor. Keşke yayınevi ayrı bir önsöz ile eseri takdim etseydi. Köy Enstitüleri deneyimi, genç cumhuriy

Almanya'da televizyon yayınlarına erişim

Televizyon yayınları kablolu ve kablosuz olmak üzere iki ortam kullanılarak evlere ulaştırılır. Her iki ortam için de farklı uygulamalar bulunmaktadır. Kablonun kullanıldığı durumlarda Kablo TV, IPTV seçenekleri mevcuttur. Kablosuz ortam için ise uydu ve karasal vericiler kullanılabilir. Her ortamın kendisine göre avantajı, dezavantajı vardır. Daha ayrıntılı analizlerde, yayıncı için ve izleyici için avantajlar ve dezavantajlar olduğu görülecektir. Hatta ülkelerin düzenleyici denetleyici kuruluşlarının desteklediği ve/veya kösteklediği televizyon dağıtım yöntemleri olduğu söylenebilir.  Bu uzun girişi yazmamın sebebi, Arthur D. Little adlı araştırma kuruluşunun yakın tarihte yayınladığı bir araştırma. Lars Riegel ve Julien Duvaud-Schelnast imzalı   Almanya'da TV Platformları 2014 ve sonrası başlıklı 10 sayfadan ibaret rapor, Almanya'da son dönemin sıcak tartışma konusu durumundaki sayısal karasal televizyonun geleceğine ilişkin önemli analizler içeriyor. Geçtiğimiz Nisan

Göksu Restaurant Nenehatun şubesi açıldı

ve beklenen gerçekleşti...Ankara'nın Sakarya caddesine açılan Bayındır sokakta yer alan Göksu, gönüllere taht kurdu. Gerek servisi, gerek yemeklerin lezzeti vazgeçilmezler arasına girdi. Mekanın Kızılay'ın göbeğindeki Sakarya caddesinde olması, kimilerini üzüyordu. Özellikle Kızılay'a hiç inmeyenler, kalabalığı sevmeyenler yukarılarda bir Göksu hayali kuruyordu. Uzun sürdü inşaat. Nenehatun caddesi ile Tahran caddesinin kesiştiği köşede yer alan binanın inşaatının neden bu kadar sürdüğünü pek anlamamıştım, düne kadar. Dışarıdan 4-5 kat görünen bina toplamda 10 katlıymış. Üstte 3 kat içkili restaurant (ki bu bölüm henüz açılmamış), girişte bekleme salonu ve bar-kütüphane, girişin altında işkembe ve kebapçı (ki bu bölüm hizmet vermeye başladı), işkembecinin altı tam kat mutfakmış, onun altında garaj-çamaşırhane ve en altta iki kat konferans salonu olarak düzenlenmiş öğrendiğime göre. İlk ziyaretime ait fotografları (binanın dıştan çekilmiş bir görüntüsü ve iştah açıcı) beğe