Ana içeriğe atla

sayısal karasal radyo: EBU raporu

Paris, 2014
Örovizyon şarkı yarışması dolayısıyla hepimizin tanıdığı bir örgüttür aslında European Broadcasting Union, kısa adıyla EBU. Avrupa kamusal hizmet yayıncılarının üyesi olduğu EBU, sayısal karasal radyonun, birlik üyesi ülkelerdeki durumunu özetleyen bir rapor yayınladı. EBU'nun web sayfasından ücretsiz indirebileceğiniz bu rapor bir hayli ilginç bilgiler içeriyor. 

Raporun içeriğine geçmeden önce sayısal "karasal" radyo ifadesini neden kullandığıma bir açıklık getirmek istiyorum. "Karasal" olmayan sayısal radyo da mı var diye sorabilirsiniz. Yanıt kısa ve net aslında: Elbette. Uydu üzerinden iletilen radyo da "sayısal", sayısal kablo üzerinden taşınan radyo da "sayısal". Ülkemizde her ikisini de alabilen haneler bulunuyor. Bu iki radyo yayını da sadece radyo yayını almak için üretilmiş olmayan cihazlar kullanılarak alınıyor. Bir yerde, videonun yan ürünü gibi durumu var bu anlamda uydu ve kablodaki sayısal radyonun. Ülkemizde ve Avrupa'da bulunmasa da Amerika kıtasında uydu radyo da dinleniliyor. Bu uydu radyo, abonelik bazlı bir sistem ile çalışıyor. Araç içerisinde de dinleyebiliyorsunuz. Bu konuyu merak edenler için iki yazının bağlantısını paylaşayım. İlk yazı SiriusXM adlı şirketin, sistemini tanıttığı web sayfasından. İkinci yazı ise Wikipedia'dan

Yukarıdaki kısa açıklamanın ardından devam edeyim EBU'nun söz konusu raporuna. Bu arada raporu, bağlantıdan, indirmenizin olanaklı olduğu bilgisini de yazmış olayım. 

Ve gelelim rapora, rapordaki dikkat çekici yönlere. Öncelikle raporun adının, Market Report: Digital Radio 2016 olduğunun altını çizeyim. Yani işin teknik boyutlarından ziyade, pazar konularına eğilen bir rapor. "Hangi frekans aralığında hangi sıkıştırma tekniği kullanılıyor", değil raporun odaklandığı konu. Bu arada, sayısal karasal radyo ile sayısal radyo arasındaki farkın anlaşılır olduğunu varsayarak, yazının devamında sayısal radyo ifadesini kullanacağım. Bunu yaparken, sayısal karasal radyo demek istediğimi unutmayınız lütfen.

Raporun başlangıcında Avrupa'da sayısal radyonun genel durumuna ilişkin tespitler yapılıyor. Sayısal radyonun en temel sorunu, FM'den farklı hizmet sunmasının zorluğu. Kurallarına uygun işletilen bir FM şebekesinde dinlediğiniz stereo FM yayınının kalitesi son derece yeterlidir çünkü. Bugün ülkemizin durumunu düşünmeyiniz, bizde işler biraz değişik ilerliyor. Bir başka yazıda bu konuyu epey ayrıntılı olarak değerlendirmiştim. Hal böyle olunca, DAB/DAB+ yayınların dinleyiciye cazip gelmesi için farklı bir şeyler gerekiyor. Avrupa'da bu duruma derman olsun diye sadece sayısal platformda yer alacak radyo kanalları yapılmaya başlanmış. Çok dinlenen bir radyo kanalını sayısala taşıyıp FM'deki yayınını sonlandırmak şeklinde ilerleyen sürece, özel radyoları ikna etmek pek kolay olmasa gerek. Sonuçta FM kanalın aldığı reklam ile sayısal platformun alacağı reklam aynı değildir muhtemelen. Öncülük kamu yayıncılarına düşüyor gibi. Avrupa'daki uygulama örnekleri de bu tahminimi doğruluyor. Almanya'da klasik müzik yayını yapan bir radyo, sadece sayısal yapmaya başlamış. Elbette klasik müzik gibi bir yayın için geçerli olabilecek başka gerekçeler bulunabilir. Frekans tayfı (spektrum) konusu, WRC ile çözüme kavuşmuş gibi görünüyor. DAB/DAB+'ın ve DRM+'ın kullanabildiği bant, onlara ayrılmış durumda. Bu anlamda bir sorun, mobil operatörlerle frekans paylaşım savaşı yok. 

Gelelim ülke ayrıntılarına. Bence dana ile kuyruk arasındaki bağlantı ilişkisi bu noktada sonlanıyor. En çarpıcı örnek Birleşik Krallık (United Kingdom): 1995 yılından bu yana süren sayısal radyo deneyimi, 283 sayısal radyo istasyonuna ve %96'lık hanehalkı kapsama oranına karşın sayısal radyo alıcılarına sahip hanelerin oranı %54. Amerikan mahkemelerini konu edinen dizilerin senaryosunu yazıyor olsaydım: "Rapora başka sorum yok, sayın okuyucu" yazardım. Demek istediğim, yukarıda yazdıklarımla aynı. Sayısal radyoda kuş da çıkartsanız, insanlar alıcılardan satın almıyor. Bunun arkasında bir dolu sebep arayabilirsiniz, ancak gerçek değişmiyor: FM ile mutlu insanlar!

Birleşik Krallık'ta %96, İsviçre'de %99, Danimarka'da %98, Almanya'da %92 kapsama olmasına karşın bu ülkelerin hiçbirisinde FM yayınlarını sonlandırmaya ilişkin bir takvim açıklanmış değil. İsviçre için 2020'li tarihler konuşulsa da raporda bu durum belirtilmemiş. FM yayınlarını sonlandıracağını açıklayan tek ülke Norveç, ki orada bile hanelerin %60'ında sayısal radyo alıcısı bulunuyor. 

Peki ülkemiz ne durumda? Bizde DAB ile başlayan ve bir kaç sene süren bir deneme yayını oldu. TRT, bir kez daha DAB ile Ankara ve İstanbul'da deneme yayınına başladı, 2015'in son aylarında. Ancak, bu yayınlarda TRT'nin FM bandında yer alan 5 radyo kanalı dışında bir içerik yayınlanmıyor. Yani "digital only", sadece sayısal olan bir içerik yok henüz. DAB+ da değil yayın, DAB. Belki ilerleyen dönemde DAB+ ile de yayın denemelerini görürüz. 

Günün sonunda, ne olur bu sayısalın hali derseniz, onu da bir başka yazıda tartışalım...

Yorumlar

  1. Bizde de TRT hdnin kapanip trt 4knin acilmasi gibi.
    http://i.hizliresim.com/XLgbbo.png
    Kullanicarin mutlu mesut kullandıkları sistemden yeni bir sisteme geçilmesinin temel nedeni yeni urun satmak.1990 yılında aldığımız bir radyoyla bile fm radyoyu dinleyebilirken karasal sayısal yayın için yeni bir urun satın almamız gerekicek galiba.
    Aynı durum 4k icinde geçerli.
    İşte bunlar hep kapitalizm.
    Not : Mobilde onizle demeden önce yazınızı kopyalamanizi tavsiye ediyorum,çünkü onizlemeye bastığınız anda yorumunuz silinebiliyor :)

    YanıtlaSil
  2. Son tahlilde çarkın dönmesi gerek :) tvde iş biraz daha kolay, sd'den hd'ye ardından 3D dediler pek tutmadı belki, olsun şimdi 4K var.
    Gerçekten ihtiyaç var mı?, soran ya da umursayan yok.
    Radyoda ise iş istenildiği gibi gitmiyor, gitme olasılığı da yok bana kalırsa :)

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Yorumlarınız denetimimden geçtikten sonra yayınlanacak. Beğenmediklerinizi hakaret içermeyen şekilde ifade edin lütfen.

Son haftanın en çok okunan 10 yazısı

IPTV World Forum Ardından, Teknik Değerlendirme - 1

Yazının başlığını Teknik Değerlendirme - 1 dedim. Bunun bir dizi yazının ilki olduğunu düşünerek öyle yazdım. Pek uzun yazmayacağı, dizi yapmayı düşündüğüm için. Öncelikle Türk Telekom ve TTNet üzerine görüşlerimi yazayım. Etkinliğin ana destekçilerindendi her iki şirket. Türk Telekom'un üst şirket olarak görürsek, ki öyle aslında, Argela, TTNet ile birlikte sergi alanında büyük yer almışlardı. Argela, yazılım geliştirme alanında çalışıyor. TTNet, malum internet servis sağlayıcısı. Türk Telekom'un etkinlikte açıkladığı stratejisine göre IPTV , internet ve Voice over IP (IP üzerinden ses:VOIP) hizmetini TTNet üzerinden sunacak. İnternet ve telefonu tek faturada birleştirmeyen Türk Telekom, üç hizmet için tek fatura dönemine geçmeyi planlıyor. IPTV'yi itici güç olarak kullanacak. 3 farklı ekrandan (telefon, televizyon ve bilgisayar) televizyon izlemenin olanaklı olacağı ileri sürülüyor. Planlaması kolay, uygulaması ise zor bir hizmet IPTV. Multicast broadband internet bağl

IPTV World Forum Eastern Europe bu yıl İstanbul'da.

Konu ile ilgililerin merakla beklediği etkinlik ilk kez ülkemizde gerçekleştirilecek. Mövenpick Hotel, İstanbul'da 12-13 Ekim (yani haftaya salı-çarşamba) günlerinde toplam 9 oturumda önemli konuşmacıların yer alacağı IPTV World Forum Eastern Europe ile ilgili ayrıntıları web sayfasında bulabilirsiniz. Etkinliğe katılım ücretli. Ücretler epey yüksek. 5 Ekim'den önce kayıt yaptırmışsanız, ki bu iletiyi yazdığım tarih düşünülünce artık çok geç :), 1499 € ödemeniz gerekiyor. Bugün kayıt yaptırırsanız ise 1799 € ödeyeceksiniz. Ancak Free Operator Pass adlı bir seçeneğiniz daha var. Free Attendance For Service Providers olarak ayrıntılandırılan bu seçeneğin tam olarak kimleri kapsadığını çözemedim. Eğer IPTV hizmet sağlayıcılar kastediliyorsa Türk Telekom, TTNet, Superonline gibi şirket çalışanları kapsanmış oluyor. İşin doğrusu kendimi de o kategoriye sokup kayıt yaptırdım :) Ancak kaydımın geçerli sayılıp sayılmadığı belli değil henüz. Neyse, fırsat bulursanız önemli bir etkinlik

IPTV World Forum İstanbul'un ardından

Bu satırları yazarken etkinliğin ikinci günkü programı devam ediyor. İki günlük, oldukça yoğun program tam zamanında başlaması, zaman çizelgesine uygun devam etmesi ile uluslararası bir organizasyon olduğunu belli etti. Katılım ücretinin yüksekliğinin getirdiği en önemli sonuç etkinlik izleyicilerinin gerçekten ilgili kişiler olmasıydı. Sadece ilk gününü takip edebildiğim etkinlikte TTNet ve AirTies CEO'ları gibi çok üst düzey konuşmacılar söz aldı. Oturumların araları, toplantı salonunun önündeki fuayede kurulan sergileri gezmek için yeterli uzunlukta tutulmuştu.  İstanbul'un en kolay ulaşılabilen otellerinden birisi olduğunu düşündüğüm Mövenpick'in seçilmiş IPTV Forum için. Levent metrosunun çıkışında yer alan otel, aynı zamanda Fatih Sultan Mehmet köprüsünün dibinde. Levent metrosundaki otobüs duraklarında Sabiha Gökçen havaalanına direkt giden İETT otobüsü kalkıyor. Zaten Atatürk havaalanına raylı sistemle, aktarmalar yaparak ulaşılabiliyor. Sabah 6 uçağı Atatürk hav

IPTV World Forum ardından, gözlemler

Etkinliğin teknik değerlendirmesini önümüzdeki haftaya bıraktım gerçi. Ancak, haftaya kadar bekleyemeyenler için kısa kısa gözlemlerimi aktarayım. Ayrıntılı değerlendirmeler gelecek merak etmeyin... Türk Telekom, yaklaşık 5 yıl önce başladığı IPTV projesinde sona gelmiş. TTNet şirketi üzerinden IPTivibu (TTNet CEO'sunun sunumunda, ki konferansın tümü simultane tercüme falan yapılmadan sadece İngilizce'ydi, bu ismin İngilizce'de that is IPTV anlamına geldiğini söyleyince fark ettim IP tivi işte bu anlamında bir kısaltma olduğunu :) adlı hizmeti sunmaya 2 hafta önce başadıklarını duyurdular. Konferansta soft launch (yumuşak duyuru ?) olarak yapılan duyuru ile hizmetin başlatıldığı söylense bile henüz web sayfasında bu konuyla ilgili bilgilere ulaşılamıyor.  IPTivibu hizmeti için en az 8 MBit/saniye hızında TTNet internet aboneliği gerekiyormuş. Şimdilik 101 kanal, ki bunların içerisinde HD olanları da olacakmış. Etkileşimli hizmetler, flick uygulaması falan da sunula

bir kez daha, nedir bu sayısal karasal televizyon?

Blog sayfamda DTT etiketiyle yayınlanmış 100'e yakın içerik bulunsa da, geçenlerde buluştuğumuz lise arkadaşlarımın sorusu üzerine, bir kez daha yazmaya karar verdim. Bilenler, okumadan geçebilir. Bilmeyenler ve sektörün uzağındaki kişiler düşünülerek hazırlanmış bir yazıdır.  Soru - yanıt şeklinde kurgulanmış yazılarımın daha çok okunduğu gözlemi üzerine, buyurun sık sorulan sorularla Sayısal Karasal Televizyon: Şimdi tam olarak neden bahsediyoruz? Çanak ile izlediğimiz televizyon mu?

Kocadağ At Çiftliği Kocadağ Köyü / Havran

Deniz, kum, güneş tatilinden sıkıldıysanız ve Edremit körfezi civarındaysanız size süper bir alternatif: At binmek. Edremit'ten Balıkesir'e giden yol üzerindeki şirin ilçe Havran'ın Kocadağ köyünde bu mekan. Henüz dört yaşında olan iki(z) kızlarımız çok keyif aldılar at binmekten. Altınızda sizden epey güçlü b ir hayvan varken dengede durmaya çalışmak, yorucu bir o kadar da keyifli bir uğraş. Eğer hayatınızda at binmeyi hiç denemediyseniz, emin olun deneyince siz de kabul edeceksiniz, çok şey kaçırmışsınız demektir.    Kocadağ At Çitfliği'nde at binmenin yanı sıra lezzetli mutfağını da deneyebilirsiniz. Mantı, haşlama içli köfte, ızgara köfte ve elbette demleme çay. Fiyatlar derseniz bu konuda ucuz / pahalı yorumu yapmak istemiyorum. Bunun yerine bir kaç seçtiğim ürünün fiyat bilgisini paylaşacağım. Ancak, öncelikle sipariş edeceğiniz yiyeceklerin hepsinin büyük bir özenle hazırlanıp, aynı özenle servis edildiğini belirteyim. Biz mantı, içli köfte, ızgara hellim ve

Sayısal radyo - Norveç FM yayınlarını sonlandıran ilk ülke olacak mı?

Blog sayfamda sayısal radyo yayınlarıyla ilgili yazdığım yazılar var. Bunlara bir yenisini eklemenin yeri geldi. Yazıya karar vermemin nedeni, Avrupa Yayın Birliği (European Broadcasting Union: EBU) teknoloji dergisi Tech-i'in Aralık 2013 sayısının başlığı "end in sight for FM?" Dergide FM yayınlarını kapatmayı planlayan Norveç'teki durumu irdeleyen bir yazı var.  Norveç, FM radyo yayınlarını 2017 yılında sonlandırmayı hedefleyen ve bunu açıklayan ilk ülke . Ülkede sayısal radyo yayınları ile FM analog radyo yayınları eş anlı olarak yapılıyor. Sayısal radyonun tanıtılması ve desteklenmesi için kamu yayıncısı NRK ile Norveç'in en büyük özel radyo yayıncısı P4 ortaklığında Digital Radio Norway (DRN) adlı bir yapı kurulmuş . Bu kamu - özel birlikteliği sayısal radyonun yaygınlaştırılması için önemli bir sinerji yaratmış. 2013 sonu itibariyle Norveç'in %90'ını kapsayan iki adet DAB+ multipleksi bulunuyor. Norveç kamu yayıncısının yükümlülüğü ise 2014 son

Yarının Türkiyesine Seyahat / Ahmet Emin Yalman

Ahmet Emin Yalman , cumhuriyetin tanıklığını yapmış gazetecilerden. İmparatorluk zamanında, 1888'de, Selanik'te doğmuş ve 1972 yılında İstanbul'da vefat etmiş. Bu uzun ömrüne iki dünya savaşı, iki askeri darbe sığmış.  Yarının Türkiyesine Seyahat, ilk basımı 1944 yılında Vatan Matbaası tarafından yapılan ve Köy Enstitüleri deneyimini anlatan bir inceleme / tanıklık kitabı. Benim okuduğum bu eserin Cem Yayınevi tarafından 1990 yılında yapılan yeni baskısı. Yayınevi bu yeni baskıda 1944 yılındaki metnin yanı sıra Köy Enstitüleri neden kuruldu başlıklı bir inceleme ve ilk metinde adı geçen enstitü öğrenci ve yöneticilerinin 1990 yılındaki durumlarını eklemiş. Bunları eklemekle eseri güncelleştirmiş bir yerde. Ancak, yeni baskıya bu eklemelerin yapıldığına dair bir önsöz konulmamış. İçindekiler dizini de kitabın sonunda. Kitap, Ahmet Emin Yalman'ın önsözü ile başlıyor. Keşke yayınevi ayrı bir önsöz ile eseri takdim etseydi. Köy Enstitüleri deneyimi, genç cumhuriy

Almanya'da televizyon yayınlarına erişim

Televizyon yayınları kablolu ve kablosuz olmak üzere iki ortam kullanılarak evlere ulaştırılır. Her iki ortam için de farklı uygulamalar bulunmaktadır. Kablonun kullanıldığı durumlarda Kablo TV, IPTV seçenekleri mevcuttur. Kablosuz ortam için ise uydu ve karasal vericiler kullanılabilir. Her ortamın kendisine göre avantajı, dezavantajı vardır. Daha ayrıntılı analizlerde, yayıncı için ve izleyici için avantajlar ve dezavantajlar olduğu görülecektir. Hatta ülkelerin düzenleyici denetleyici kuruluşlarının desteklediği ve/veya kösteklediği televizyon dağıtım yöntemleri olduğu söylenebilir.  Bu uzun girişi yazmamın sebebi, Arthur D. Little adlı araştırma kuruluşunun yakın tarihte yayınladığı bir araştırma. Lars Riegel ve Julien Duvaud-Schelnast imzalı   Almanya'da TV Platformları 2014 ve sonrası başlıklı 10 sayfadan ibaret rapor, Almanya'da son dönemin sıcak tartışma konusu durumundaki sayısal karasal televizyonun geleceğine ilişkin önemli analizler içeriyor. Geçtiğimiz Nisan

Göksu Restaurant Nenehatun şubesi açıldı

ve beklenen gerçekleşti...Ankara'nın Sakarya caddesine açılan Bayındır sokakta yer alan Göksu, gönüllere taht kurdu. Gerek servisi, gerek yemeklerin lezzeti vazgeçilmezler arasına girdi. Mekanın Kızılay'ın göbeğindeki Sakarya caddesinde olması, kimilerini üzüyordu. Özellikle Kızılay'a hiç inmeyenler, kalabalığı sevmeyenler yukarılarda bir Göksu hayali kuruyordu. Uzun sürdü inşaat. Nenehatun caddesi ile Tahran caddesinin kesiştiği köşede yer alan binanın inşaatının neden bu kadar sürdüğünü pek anlamamıştım, düne kadar. Dışarıdan 4-5 kat görünen bina toplamda 10 katlıymış. Üstte 3 kat içkili restaurant (ki bu bölüm henüz açılmamış), girişte bekleme salonu ve bar-kütüphane, girişin altında işkembe ve kebapçı (ki bu bölüm hizmet vermeye başladı), işkembecinin altı tam kat mutfakmış, onun altında garaj-çamaşırhane ve en altta iki kat konferans salonu olarak düzenlenmiş öğrendiğime göre. İlk ziyaretime ait fotografları (binanın dıştan çekilmiş bir görüntüsü ve iştah açıcı) beğe